Hoezo Geen Fossiele Tussenvormen?

Een veelgehoorde kreet uit het kamp van de creationisten is dat fossiele tussenvormen die de schakels vormen tussen de huidige diergroepen nog nooit zijn gevonden. Dit is pertinent onjuist, en ik heb al lange tijd het plan gehad om een overzicht te maken met korte, maar duidelijke beschrijvingen en afbeeldingen van de ons reeds bekende fossiele tussenvormen of overgangsvormen. Hier volgt een begin aan een dergelijke lijst waar je in elk geval een indruk kan krijgen van hoeveel tussenvormen er bestaan.

Er zijn van die creationisten die beweren dat er geen fossielen gevonden zijn die de overgangen documenteren tussen de huidige bekende hogere diergroepen (klassen, orden, etc.). Sterker nog: zij beweren dat dergelijke overgangen gewoonweg onmogelijk zijn, omdat zij zich niet kunnen voorstellen hoe dat plaats zou moeten hebben gevonden!

Om hun ongelijk te bewijzen staat er op deze pagina een overzicht van de meeste ons bekende fossiele geslachten die overgangsstadia vertegenwoordigen in de ontwikkeling van een select aantal hogere diergroepen, zoals de zoogdieren, vogels, walvissen, etc. Van elk geslacht staat een kleine beschrijving plus een afbeelding om een beter beeld te geven van het bewijsmateriaal. Door op de geslachtsnaam te klikken kan je tevens zien wat er verder op het internet over te lezen valt. Dit laatste onder voorbehoud van creationistische misinformatie.

In de hoop de lezer aan te moedigen om zelf onderzoek te gaan doen door bijvoorbeeld een boek over prehistorisch leven aan te schaffen of te lenen bij de bibliotheek, is er helemaal onderaan een beknopte lijst aanbevolen literatuur.

Van water naar land (vis tot viervoeter)
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen
Osteolepis	Een typisch voorbeeld voor een spiervinnige vis zoals deze tijdens het Devoon-periode leefden. De vinnen van zulke vissen vertonen al meer overeenkomst met de poten van viervoetigen dan met de vinnen van straalvinnige vissen (bv. een steur.).	Internet
Eusthenopteron	Een spiervinnige uit het Devoon die beschikte over sterk benige vinnen. Er zijn al de zelfde botelementen in te ontdekken die we normaal in viervoetigen vinden zoals het opperarmbeen, het spaakbeen en de ellepijp.
Panderichthys	Een vis die sterk leek op Eusthenopteron, maar nog meer weg had van viervoetigen door grote overeenkomsten in de schedel.	Internet
Tiktaalik	Duidelijk een vis vanwege de aanwezige visschubben en vinnen. De ledematen zijn precies zoals die van viervoeters met het enige verschil de afwezigheid van tenen. Eigenlijk was het dus een vis met poten, maar zonder tenen! Zijn schouders zijn niet verbonden met de schedel zoals in vissen, waardoor het een nek heeft gekregen. En het heeft ribben precies zoals tetrapoden die gebruikt konden worden om het lichaam te dragen en te helpen met ademhalen.	Internet
Elginerpeton	De oudst bekende viervoeter (leefde 368 miljoen jaar geleden.).	Internet
Acanthostega	Dit was een zeer merkwaardig dier, het was een viervoeter, maar niet geschikt om over land te lopen, hiervoor waren de poten te zwak. Zwemmen kon het wel, hij beschikte over de zelfde zwemstaart als spiervinnige vissen en de spaakbeen-ellepijp verhouding was identiek aan die van Eusthenopteron. Als enige bekende viervoetige beschikte hij over 8 tenen per poot en over interne kieuwen. Waar we hier dus mee te maken hebben is een viervoetig dier dat in het water poten had ontwikkeld, maar verder was het nog vrijwel geheel een vis.
Ichthyostega	Een dier dat over zowel kenmerken van viervoetigen als spiervinnige vissen beschikte. Hij was in staat om met zijn voorpoten zich over het land voort te slepen, maar de achterpoten konden enkel als peddels fungeren.
Tulerpeton	Een stevige schouder suggereert dat het dier redelijk goed kon lopen. De voorpoot bevat 6 tenen, de achterpoot 7.	Internet

Van reptiel tot zoogdier
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen	Lengte van het Dentale kaakbeen*
Protoclepsydrops	Het oudst bekende reptiel dat behoord tot de orde der Synapsiden. Een klein, hagedisachtig dier. Verassend genoeg beschikt het over enkele kenmerken van amfibieŽn (Reptielen waren nog maar net ontstaan uit amfibieŽn.).	Internet	65-75%
Archaeothyris	Ongeveer gelijk aan Protoclepsydrops, maar wat groter, zo'n 50 centimeter.	Internet	onbekend
Ophiacodon	Ongeveer zoals Archaeothyris, maar weer wat groter, zo'n 2 meter lang.	Internet	65-75%
Sphenacodon	Een verwant van Dimetrodon, een 3 meter lang, varaanachtig dier.		65%
Biarmosuchus	De oudst bekende Therapside, de voorgaande dieren waren PelycosauriŽrs. Beide groepen vormen samen de orde der Synapsiden. Therapsiden staan bekend als de zoogdierachtige reptielen.	Internet	65-75%
Lycaenops	Een typisch voorbeeld van een zoogdierachtig reptiel, beschikt over kenmerken van zowel reptielen als zoogdieren. Waarschijnlijk nog wel koudbloedig.		65-75%
Pristerognathus	Eťn van de eerste dieren waarvan het coronoide process (De uitstekende vleugels aan de achterkant van de onderkaak.) door het Synapside slaapvenster naar buiten steekt. Hierdoor wordt de basis gelegd door het Squamosale-Dentale kaakgewricht van zoogdieren. Ook bij alle volgende dieren is dit het geval.	Internet	75-80%
Procynosuchus	Eťn van de eerste Cynodonten, een groep die binnen de Therapsiden het meest zoogdierachtig zijn.	Internet	75-80%
Cynognathus	Een Therapside wiens schedel en tanden sterk aan zoogdieren doen denken, maar waarvan de staart, heupen en kaakgewricht meer weg hebben van die van reptielen. De samenstelling van de onderkaak is een intermedium tussen reptielen en zoogdieren. Voor zover dat valt af te leiden zou Cynognathus misschien een vacht kunnen hebben gehad (onzeker).	Internet	75-80%
Thrinaxodon	Eveneens een Therapside wiens schedel en tanden sterk aan zoogdieren doen denken, hoewel de onderkaak nog niet helemaal die van een zoogdier is en de oogkas geen contact heeft met het Synapside slaapvenster. Het is het oudst bekende dier wiens ribben tot de borst zijn gereduceerd, wat warmbloedigheid suggereerd. Kleine putjes in de snuit geven de plaats van snorharen aan. Een zeer zoogdierachtig dier, maar net geen zoogdier.		85%
Probainognathus	Een zeer zoogdierachtig dier, maar de oogkas heeft nog net geen contact met het Synapside slaapvenster, en de onderkaak bestaat nog niet helemaal uit het Dentale been.	Internet	95%
Oligokyphus	Een dier dat jarenlang voor een zoogdier is versleten, maar toen werd ontdekt de onderkaak nog niet helemaal uit het Dentale been bestond werd de ware identiteit achterhaald. Het skelet lijkt als twee druppels water op dat van eierleggende zoogdieren (monotremata).	Internet	95%
Morganucodon	Doordat de onderkaak geheel uit het Dentale been bestaat en de oogkas contact heeft gemaakt met het Synapside slaapvenster/achterhoofd wordt dit dier als een volledig zoogdier beschouwd. De kaakverbinding is uniek, het is een combinatie van het reptielachtige Quadrategewricht en het zoogdierachtige Squamosal-Dentale kaakgewricht.		100%
Steropodon	Het oudst bekende lid van de familie der Monotremata (eierleggende zoogdieren).	Internet	100%
Sinodelphys	Het oudst bekende lid van de familie der Buideldieren.	Internet	100%
Eomaia	Het oudst bekende lid van de Placentale zoogdieren.	Internet	100%

*Het percentage van de lengte van de volledige onderkaak.

Van Dinosaurus tot vogel
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen
Eoraptor	Eťn van de oudste Therapoden	Internet
Coelophysis	Vroege dinosaurus.	Internet
Deinonychus	DinosauriŽr uit de familie Dromaeosauridae, een zusterfamilie van de vogels. Door het polsbeentje was dit dier in staat om de zelfde vleugelslagen te maken als vogels. Sommige DromaeosauriŽrs waren in het bezit van veren (Zoals Microraptor.).
Unenlagia	Een vogelachtige dinosauriŽr, die in staat was om zijn voorpoten op te vouwen en langs zijn lijf te houden zoals een vogel doet.	Internet
Sinosauropteryx	DinosauriŽr met donsachtige proto-veren.
Caudipteryx	DinosauriŽr met donsachtige proto-veren op zijn lijf en langere veren aan zijn staart en armen.	Internet
Protarchaeopteryx	DinosauriŽr met symetrische veren aan zijn staart en armen. Symetrisch betekend geschikt om te kunnen vliegen of zweven, dus mogenlijk was dit de eerste stap op weg naar vliegende vogels.	Internet
Archaeopteryx	Een dinosauriŽr met symetrische veren en achterpoten die geschikt waren om het dier op een tak te laten zitten. Aan de andere kant vertoond het skelet ruim 20 reptielachtige kenmerken zoals de aanwezigheid van gastralia, tanden, een benige staart, een fibula en vleugelklauwen, en de afwezigheid van een tarsometatarsus, een carpometacarpus, een pygostyle, een borstbeen en vergroeide rugwervels.
Sinornis	Primitieve vogel, waarschijnlijk in staat om te vliegen. Vogelachtige kenmerken: een Pygostyle en korte staart, een borstbeen, en de voorpoten waren wellicht in staat om mee te kunnen vliegen. Reptielachtige kenmerken waren oa.: gastralia, tanden, geen snavel, reptielachtige heupen en ribbenkast, geen tarsometatarsus, en het kuit -en scheenbeen waren nog evenlang. Sinornis wordt beschouwd als de meest reptielachtige vogel (Behalve Archaeopteryx, voor degene die dit dier als vogel beschouwen.).	Internet
Iberomesornis	Ongeveer het zelfde als Sinornis, maar iets moderner door een vrij moderne vogelhand en de afwezigheid van gastralia. Nietenim beschikte het dier nog over veel reptielachtige kenmerken zoals het ontbreken van een tarsometarsus, onvergroeide rugwervels, een evenlang kuit -en scheenbeen en reptielachtige heupen en ribbenkast. Iberomesornis is gevonden in 1992 in Spanje.
Confuciusornis	Primitieve vogel, maar weer iets moderner door de aanwezigheid van een verhoornde navel en geen tanden.	Internet
Hesperornis	Een nogal grote vogel, 2 meter lang, uit het late Krijt. Hesperornis was niet in staat om te vliegen en waarschijnlijk ook niet om te lopen, maar was aangepast aan een leven in het water, zoals de hedendaagse Pinguin. In veel opzichten was het een moderne vogel, hoewel hij nog steeds beschikte over tanden.	Internet
Ichthyornis	In veel opzichten een moderne vogel, met uitzondering van de aanwezigheid van tanden. Ichthyornis beschikte over een groot borstbeen, vergroeide rugwervels en een tarsometarsus.	Internet

Ontwikkeling van het paard
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen
Hyracotherium	Een klein paardachtig bosdier uit het Eoceen, zo'n 45 miljoen jaar geleden. Hyracotherium was zo'n 20 centimeter hoog en had per voet 4 hoefjes van voren en 3 achter. Verder een 44-delig gebit met korte hoektanden en laaggekroonde kiezen, per kaakhelft 4 valse en 3 ware.
Orohippus	In grote mate gelijk aan Hyracotherium, maar iets groter, en de middelste teen droeg een beetje meer gewicht ten koste van de andere tenen.	Internet
Mesohippus	Dit dier had een meer paardachtige lichaamsvorm dan de voorgaande dieren, het was zo'n 24 centimeter hoog en had nu drie tenen aan zowel de voor -als achterpoot.	Internet
Miohippus	Zo'n 60 centimeter hoog. Dit dier was te oordelen naar het gebit zowel een blad -als graseter. (De voorgaande dieren waren uitsluitend bladeters.) De kiezen waren hoger gekroond dan die van de voorgaande dieren.
Parahippus	Zo'n 90 centimeter hoog. Drietenig (Maar de twee buitenste tenen waren flink in omvang afgenomen.), een blad -en graseter. Kiezen nog hoger gekroond	Internet
Merychippus	Zo'n 90-100 centimeter hoog. Drietenig, maar de buitenste tenen raken niet de grond. Kiezen volledig hoog-gekroond, met een dikke laag cement. (Bij alle latere soorten blijft dit behouden.) Een graseter.	Internet
Pliohippus	Zo'n 122 centimeter hoog. Miocene soorten zijn drietenig, de Pliocene ťťntenig.	Internet
Dinohippus	Zo'n 140 centimeter hoog Drie -of ťťntenig verschild per individu.
Equus	Modern paard, ontstond zo'n 4 miljoen jaar geleden.	Internet

Ontwikkeling van walvissen
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen
Mesonyx	Een landzoogdier uit de familie der Mesonychiden, dit waren in feite vleesetende hoefdieren.
Pakicetus	Dit dier leek sprekend op een Mesonychide, maar vertoont kenmerken van walvissen in het achterste van de schedel. In feite is het een op het land levende walvis.
Ambulocetus	De naam van dit dier betekend: 'Lopende walvis die zwemt'. Ambulocetus zag er uit als een 3 meter lange otter of een harige krokodil, maar vertoond duidelijke kenmerken van walvissen. Het vormde de eerste stap die de walvisfamilie zette op weg naar een leven als zeedier.
Rodhocetus	Rodhocetus was de verbeterde versie van Ambulocetus, hoewel hij nog beschikte over stevige achterpoten kon hij al goed zwemmen in open zee. (Dat weten we omdat de chemische samenstelling van de tanden onthulde dat het dier zout water dronk en bovendien werden de resten gevonden in gesteente die ooit zeebodem vormde.)
Dorudon	Een dier dat volledig aan het waterleven was aangepast, maar nog geen moderne walvis. Hij beschikte nog niet over een spuitgat, baleinen of echo-locatie. Vergelijk de schedel van Dorudon eens met die van Rodhocetus.
Squalodon	Een dier dat op weg was een moderne tandwalvis te worden. Het spuitgat was al redelijk gevormd, maar de driehoekige kiezen die al sinds Pakicetus aanwezig waren zitten er nog steeds in.

Van aap tot mens
Geslachtsnaam	Beschrijving	Afbeeldingen
Sahelanthropus	Oudst bekende rechtoplopende aap (8 miljoen jaar geleden.).
Ardipithecus	Rechtoplopende apesoort die ongeveer tussen Sahelanthropus en Australopithecus moet hebben geleefd. Alleen fragmentarisch materiaal bekend.	Internet
Australopithecus	Het geslacht dat voorafging aan ons moderne geslacht Homo. Van Australopithecus zijn verschillende soorten bekend waaronder A.afarensis en A.africanus. Van die laatste zijn verschillende goed bewaarde schedels bekend en van afarensis een redelijk goed bewaard skelet (Lucy). Tevens talloze fragmetarische resten. Australopithecus zag er grotendeels uit als een aapachtige, maar liep op twee benen en vormt in sommige opzichten een intermedium tussen apen en mensen.
Soortnaam
Homo habilis	De oudst bekende soort van het geslacht Homo. Habilis had een meer plat, mensachtig gezicht dan Australopithecus. Met een herseninhoud van 630 cc beschikte hij over grote hersenen voor een aap, maar kleine vergeleken met een mens. Zijn hersenen hadden 47% de grote van van een modern menselijk brein. In de buurt van habilisresten zijn de oudste werktuigen gevonden.
Homo rudolfensis	Een primitieve mensachtige die ongeveer ter zelfder tijd leefde als habilis. Hij was en beetje groter dan die laatste, maar zeldzamer. Rudolfensis wordt in het algemeen niet geacht de directe voorouder van de huidige mens te zijn, hoewel sommige menen dat hij de nakomeling van een in Afrika gevonden hominide: Kenyanthropus platyops is en zelf de voorouder van de moderne mens. De meeste paleo-antropologen houden het echter op habilis als onze directe voorouder.	internet
Homo erectus	Samen met een verwante soort; Homo ergaster een redelijk mensachtige soort. De vondst van een bijna kompleet skelet, dat bekend staat als de Turkana Boy, laat zien dat het lichaam vrijwel mensachtig is. De schedels vertonen daarentegen nog wat verschillen, de herseninhoud bedroeg 74% van een modern menselijk brein, de kaken en tanden waren nog iest groter en er bevonden zich nog lichte beenwallen boven de ogen. Resten van erectus en ergaster zijn gevonden in Afrika en AziŽ tot diep in IndonesiŽ. Stenen vuistbijlen worden in de buurt van hun resten gevonden.
Homo heidelbergensis	De gemeenschappelijke voorouder van de moderne mens en de Neanderthaler, met hersenen die voor 93% de grote hebben van een modern menselijk brein.
Homo neanderthalensis	De Neanderthaler, leefde tijdens de ijstijd in Europa en AziŽ. Geen voorouder van de huidige mens. Neanderthalers waren klein, maar zeer gespierd vergeleken met moderne mensen. Ze beschikte over een brein dat 12% groter is dan dat van moderne mensen.
Homo sapiens	Moderne mens, ontstond 150.000 jaar geleden.